Wiens verantwoordelijkheid is het als een peuter zich stoot aan de rand van de tafel? Zijn het de ouders die geen plastic hoekje op de rand van de tafel hebben geplaatst. De fabrikant die een tafel met een scherpe rand heeft gemaakt, en niet in de instructie heeft gezet dat het gevaarlijk voor peuters is. De norm-commissie die verantwoordelijk is voor de norm waar de tafel aan moet voldoen. De regering die de tafel niet wettelijk heeft verboden, want hij is gevaarlijk. Zo kunnen we nog wel even doorgaan met anderen de schuld of de verantwoordelijkheid te geven.
Maar is het niet gewoon de verantwoordelijkheid van de peuter zelf? Want de ouders hadden al 10 keer gezegd dat hij/zij voorzichtig moest zijn en dat de rand scherp is. En als gevolg daarvan loopt de peuter nu met een bult op zijn kop. Is dat erg nee, want met die bult heeft de peuter ook heel veel geleerd. Om te beginnen dat scherpe hoeken pijn doen als je je eraan stoot, en papa en mama spreken de waarheid als ze je waarschuwen, naar ze luisteren is slim. Een kind moet dus ook leren naar volwassenen te luisteren.
Nu gaan we de situatie bekijken in de toekomst. De normen zijn aangescherpt wetgeving is daar. In kamers waar peuters rondlopen mogen geen tafels met scherpe hoeken staan of er moeten passende maatregelen genomen zijn. Peuter kan doen en laten wat ze willen want pijnlijk stoten kan niet meer alles is veilig. Ze kunnen ongeremd hun gang gaan, er zijn geen beperkingen. Wat zal de peuter leren in deze omgeving? Behalve dat als er nog meer kinderen rondlopen dat je niet tegen elkaar moet opbotsen vrij weinig. Zeker geen risico of gevaar inschatten.
Is dit niet al bijna de situatie op kinderopvangen etc. En dat tegen hoge kosten.
Wat zie je als kinderen ouder worden, dan gaan ze zich verzetten tegen deze betutteling en slaan door in het nemen van extreem risico. Youtube staat er vol mee en je kan er geld mee verdienen. Voor de armen onder ons de manier om geld te verdienen met levensgevaarlijke capriolen. Voor geld kan je de armen onder ons alles laten doen. Hoe ontsteld waren we over supporters die bedelaars rare dingen lieten doen voor geld! Maar hoe normaal en leuk vinden we de Youtube filmpjes, waar indirect hetzelfde gebeurt. Nog sterker de filmpjes waar kleine kinderen in voor komen zijn ook talrijk. Waarom deze dubbele moraal? Is het de afstand, waardoor we ons niet verantwoordelijk voelen?
Welke kant willen we op als samenleving? Moeten er steeds maar regeltjes komen, maar smullen we ervan als anderen er lak aan hebben en het op internet zetten met als enig doel geld verdienen en een heldenstatus behalen. Maar niet voor de kosten van de genomen risico’s opdraaien, als het fout gaat wie betaalt het ziekenhuis?
Willen we een samenleving waarin eenieder zijn eigen verantwoordelijkheid neemt, en de consequenties van zijn daden aanvaardt. Zonder dat er regeltjes die alles voorschrijven en de verantwoordelijkheid daarmee bij een ander legt. Want zijn we in staat om ons hele leven en alles wat we doen in regeltjes vast te leggen (hetgeen onmogelijk is om allemaal te onthouden of te leren). Gaan we rondlopen met smartphone om vooraf aan de handeling te kijken welke regels van toepassing zijn?
Of accepteren we dat mensen soms verkeerde keuzes maken en gaan we daar anders mee om.
Waar gaat het nu eigenlijk om, wanneer beginnen we met het leren van verantwoordelijkheid (of het accepteren van de gevolgen van onze eigen daden, en daarvan leren). In mijn opinie vanaf de geboorte, maar dat vergt veel van ouders en is niet gemakkelijk. Je moet veel praten uitleggen en soms nogmaals uitleggen, maar ook het leed van je kind accepteren (en dan weer heel veel troosten, uitleggen en praten). Dit vergt tijd en inzet hetgeen niet makkelijk is in ons hectische bestaan. Maar op de lange termijn is het wel de oplossing, het kind zal zijn verantwoordelijkheid nemen en vooruit gaan kijken wat de gevolgen van zijn handelen zijn. Makkelijk is toegeven ontwijken etc. Op de lange termijn zal het kind geen verantwoordelijkheid nemen, papa en mama moeten het maar oplossen. Ze zullen vooral korte termijn denken, de lol van het nu zonder vooruit te denken over de gevolgen.
Als we het over kamer opruimen hebben kan eenieder het verschil bedenken. Maar alcohol gebruik is zeker zo zichtbaar. Accepteer je de kater, of verwacht je dat ze zich de volgende dag aan hun afspraken houden? En op het werk, denk je zelf na over veiligheid of doe je alleen hetgeen de baas zegt en stop je met zelf nadenken.